فکر کنید
در شرایط یکسان ظروف مسی زودتر زنگ می‌زنند یا ظروف آهنی؟ چرا؟
پاسخ و توضیح فکر کنید صفحه 3 علوم نهم
پاسخ: ظروف **آهنی** ($ ext{Fe}$) زودتر زنگ می‌زنند تا ظروف مسی ($ ext{Cu}$). 🔨
---
## دلیل تفاوت در زنگ‌زدگی (خوردگی)
زنگ‌زدگی (Corrosion) یک واکنش شیمیایی (اکسایش) است که در آن فلز با اکسیژن و رطوبت ترکیب می‌شود. سرعت این فرآیند به **واکنش‌پذیری** فلز بستگی دارد.
1. **واکنش‌پذیری آهن ($ ext{Fe}$):**
* **آهن فلز فعال‌تری است.** آهن نسبت به مس تمایل بیشتری به ترکیب شدن با اکسیژن و تبدیل شدن به اکسید دارد. به همین دلیل، در مجاورت هوا و آب، **به‌سرعت** واکنش می‌دهد و اکسید آهن (زنگ آهن) تشکیل می‌دهد.
* **محصول واکنش (زنگ آهن):** زنگ آهن شکننده است و به‌صورت پوسته پوسته از سطح فلز جدا می‌شود و لایه‌های زیرین آهن را نیز در معرض خوردگی قرار می‌دهد.
2. **واکنش‌پذیری مس ($ ext{Cu}$):**
* **مس فلز کم‌فعالیت‌تری است.** مس با اکسیژن بسیار **کُندتر** واکنش می‌دهد.
* **محصول واکنش (پاتینا):** مس در طول زمان به یک لایه سبز رنگ به نام **پاتینا** (Copper Oxide) تبدیل می‌شود. این لایه بر خلاف زنگ آهن، **محکم** به سطح مس می‌چسبد و به‌عنوان یک **لایه محافظ** عمل کرده و از خوردگی بیشتر لایه‌های زیرین فلز جلوگیری می‌کند.
**نتیجه:** به دلیل **واکنش‌پذیری بالاتر** آهن نسبت به مس، و همچنین **خواص فیزیکی** محصول واکنش (زنگ آهن جداشونده)، ظروف آهنی بسیار سریع‌تر فرسوده می‌شوند. (مجسمه‌های مسی یا برنزی قدیمی لایه پاتینا دارند اما کاملاً نابود نشده‌اند.)
